Berikut adalah beberapa keburukan kopi berdasarkan aspek yang dinyatakan, disokong oleh sumber sahih dan kajian saintifik:
Kesan Terhadap Jantung dan Tekanan Darah
Kafein dalam kopi boleh meningkatkan kadar degupan jantung dan tekanan darah, terutamanya apabila diambil dalam jumlah tinggi.
Kajian mendapati bahawa mengambil lebih daripada 400 mg kafein sehari (sekitar 4 cawan kopi) dikaitkan dengan peningkatan risiko masalah kardiovaskular .
Pengambilan kafein secara kronik merangsang sistem saraf, menyebabkan degupan jantung lebih laju dan tekanan darah meningkat secara berterusan .
Kesan ini dapat dilihat apabila responden yang mengambil kafein tinggi menunjukkan kenaikan ketara dalam tekanan darah dan nadi selepas bersenam .
Palpitasi (jantung berdebar) juga boleh berlaku pada sesetengah individu yang sensitif terhadap kafein .
Atas sebab ini, pakar mengingatkan bahawa mereka yang mempunyai penyakit jantung atau tekanan darah tinggi perlu berhati-hati dan memantau pengambilan kafein mereka.
Secara umumnya, pengambilan kafein sederhana (di bawah 400 mg sehari) dianggap selamat bagi kebanyakan orang dewasa , tetapi lebihan kafein boleh menambah beban kepada jantung dan saluran darah.
Gangguan Tidur dan Insomnia
Kopi yang mengandungi kafein adalah perangsang yang boleh mengganggu pola tidur.
Kafein bertindak dengan menghalang adenosin (bahan kimia otak yang menimbulkan rasa mengantuk), menyebabkan seseorang berasa segar dan sukar tidur.
Pengambilan kopi terutama pada lewat hari boleh menyebabkan insomnia (sukar untuk tidur) dan mengurangkan kualiti tidur.
Kajian menunjukkan kafein membuat kita tidur lebih lewat, mengurangkan jumlah jam tidur, dan menjadikan tidur kurang nyenyak secara keseluruhan .
Malah, satu analisis mendapati bahawa kafein yang diambil dalam masa 6 jam sebelum waktu tidur boleh mengurangkan jumlah tidur malam sekitar 45 minit dan menurunkan kecekapan tidur .
Kesan ini lebih ketara bagi mereka yang jarang mengambil kafein berbanding peminum tegar (kerana toleransi).
Oleh itu, pengambilan kopi berlebihan boleh membawa kepada masalah tidur kronik, dan pakar menyarankan supaya mengelakkan kafein sekurang-kurangnya 6–8 jam sebelum waktu tidur untuk mengurangkan risiko gangguan tidur .
Ketagihan Kafein dan Simptom Penarikan (withdrawal)
Kafein boleh menyebabkan ketagihan fisiologi apabila diambil secara berterusan. Individu yang kerap minum kopi mungkin akan membina kebergantungan terhadap kafein dan mengalami sindrom penarikan (withdrawal) jika menghentikan pengambilan secara mendadak .
Malah, “gangguan penarikan kafein” telah diiktiraf dalam manual psikiatri DSM-5 sebagai kondisi klinikal .
Gejala penarikan kafein biasanya bermula dalam 12–24 jam selepas pemberhentian, memuncak sekitar 1–2 hari, dan boleh berlanjutan hingga seminggu .
Antara simptom penarikan kafein yang biasa dilaporkan termasuk :
• Sakit kepala yang berdenyut
• Keletihan atau kurang tenaga, sering berasa mengantuk
• Kelesuan mental – rasa sukar untuk fokus dan fikiran terasa lambat
• Mood murung atau mudah marah (irritability)
• Mengantuk berlebihan dan penurunan kewaspadaan
Simptom-simptom di atas boleh berbeza dalam tahap keparahan, dari ringan hingga teruk.
Ramai peminum kopi tegar terus mengambil kafein bagi mengelak simptom penarikan ini, yang mengukuhkan lagi kitaran ketagihan .
Oleh itu, kopi berlebihan boleh menimbulkan kebergantungan; jika ingin mengurangkan pengambilan, disarankan melakukannya secara beransur-ansur untuk mengelakkan kesan penarikan seperti sakit kepala yang teruk .
Kesan Terhadap Sistem Pencernaan (Asid Perut & Gastrik)
Kopi boleh memberi kesan kurang baik pada sistem pencernaan, terutamanya apabila diminum dalam kuantiti banyak atau perut kosong.
Kafein merangsang rembesan asid perut (asid gastrik) dan meningkatkan pergerakan usus .
Akibatnya, pengambilan kopi berlebihan boleh menyebabkan pedih ulu hati (heartburn) dan gejala refluks asid.
Kajian populasi dalam Nurses’ Health Study II mendapati risiko mengalami refluks gastroesofagus (GERD) meningkat selari dengan jumlah kopi yang diminum; contohnya, orang yang minum enam cawan kopi sehari mempunyai 36% risiko lebih tinggi mendapat gejala refluks berbanding yang tidak minum .
Asid perut yang meningkat ini juga boleh memburukkan simptom gastrik bagi mereka yang menghidap gastritis atau ulser perut .
Sesetengah pesakit gastrik melaporkan sakit perut, kembung atau rasa tidak selesa apabila minum kopi kerana kopi (terutama yang berkafein dan berasid) dapat mengiritasi lapisan perut .
Di samping itu, kopi merangsang pergerakan usus besar, yang bagi sesetengah orang boleh menyebabkan keinginan membuang air besar atau cirit-birit apabila mengambil kopi dalam jumlah banyak .
Secara ringkasnya, kopi berlebihan boleh mengakibatkan ketidakselesaan pencernaan seperti pedih ulu hati, refluks asid dan sakit perut, terutamanya pada individu yang sensitif atau ada masalah gastrik sedia ada.
Kesan Negatif Terhadap Kesihatan Mental (Kegelisahan & Stres)
Kafein ialah perangsang sistem saraf yang boleh mempengaruhi mood dan tahap kegelisahan seseorang.
Pengambilan kopi yang tinggi boleh mencetuskan kegelisahan (anxiety) dan perasaan gugup.
Kafein merangsang pembebasan hormon stres seperti kortisol , yang boleh menyebabkan tanda fizikal stres (berdebar-debar, gegaran ringan, berpeluh).
Satu meta-analisis dalam jurnal psikologi mendapati hubungan jelas antara pengambilan kafein dan peningkatan gejala keresahan: bahkan pada dos sederhana, kafein meningkatkan risiko anxiety, manakala pada dos tinggi kesannya jauh lebih ketara .
Individu yang mengambil kafein melebihi 400 mg sehari (lebih kurang 4 cawan kopi) menunjukkan peningkatan ketara dalam tahap keresahan .
Gejala seperti rasa cemas, resah, tangan terketar atau panik boleh berlaku pada sesetengah orang selepas mengambil terlalu banyak kopi.
Malah, dalam kes berlebihan, kafein boleh menyebabkan “intoksikasi kafein” dengan simptom seperti gelisah melampau, insomnia, fikiran berlumba dan degupan jantung pantas – mirip serangan panik.
Mereka yang sudah sedia ada gangguan keresahan atau mudah stres perlu lebih berhati-hati, kerana kopi boleh memburukkan gejala anxiety dan meningkatkan kadar stres pada individu berkenaan .
Secara keseluruhannya, dari segi kesihatan mental, pengambilan kopi berlebihan cenderung menjadikan seseorang lebih gugup, cemas, dan kurang tenang.
Risiko Lain Akibat Pengambilan Kopi Berlebihan
Selain kesan di atas, terdapat beberapa risiko kesihatan lain yang dikaitkan dengan pengambilan kopi secara berlebihan:
• Dehidrasi: Kafein mempunyai kesan diuretik, yakni meningkatkan pengeluaran air kencing.
Minum kopi banyak (contohnya ≥5 cawan sehari) boleh menyebabkan kehilangan air berlebihan dan potensi dehidrasi jika tidak diimbangi dengan pengambilan air kosong .
Tanda-tanda termasuk kerap kencing dan mulut atau tekak berasa kering. Oleh itu, penting untuk memastikan hidrasi mencukupi apabila mengambil minuman berkafein.
• Kehamilan: Wanita hamil disarankan mengehadkan pengambilan kafein kerana pengambilan kopi berlebihan boleh meningkatkan risiko komplikasi kehamilan.
Kajian oleh NIH mendapati wanita yang mengambil lebih daripada 2 minuman berkafein sehari dalam awal kehamilan (trimester pertama) menghadapi risiko keguguran yang lebih tinggi .
Kafein juga boleh menembusi plasenta dan mempengaruhi degup jantung janin. Oleh itu, pakar kesihatan biasanya mengesyorkan had kafein ~200 mg sehari (lebih kurang 1–2 cawan kopi) bagi wanita hamil untuk mengurangkan risiko keguguran dan bayi berat lahir rendah.
• Kesihatan Tulang: Pengambilan kafein secara berlebihan mungkin menjejaskan kesihatan tulang dalam jangka panjang.
Kafein boleh mengganggu penyerapan kalsium dan meningkatkan perkumuhan kalsium melalui air kencing.
Kajian menunjukkan pengambilan kafein yang tinggi dikaitkan dengan kehilangan kepadatan tulang yang lebih besar, sekali gus meningkatkan risiko osteoporosis (tulang rapuh) dan patah tulang pada usia tua .
Risiko ini terutama menjadi perhatian bagi wanita menopaus atau individu yang kurang pengambilan kalsium.
Untuk mengimbangi kesan kafein, pastikan pengambilan kalsium dan vitamin D mencukupi jika anda kerap minum kopi dalam jumlah besar.
• Risiko Overdosis Kafein: Walaupun jarang berlaku melalui kopi sahaja, pengambilan kafein berlebihan melampau (contohnya melalui pil kafein atau minuman tenaga berkafein tinggi) boleh menyebabkan keracunan kafein.
Ini boleh membawa simptom serius seperti kekeliruan, muntah, sawan, aritmia jantung yang berbahaya, malah kematian dalam kes terpencil.
Namun, had ini biasanya jauh melebihi apa yang boleh diperolehi daripada kopi biasa – sekitar 5 gram kafein (bersamaan ~25–50 cawan kopi) boleh memudaratkan nyawa.
Oleh itu, penting untuk tidak mengambil kafein secara melampau dan mengikuti saranan had selamat.
Kesimpulannya, kopi dalam jumlah sederhana mungkin selamat dan mempunyai manfaat tersendiri, tetapi pengambilan kopi berlebihan mendatangkan pelbagai keburukan kepada kesihatan.
Ia boleh menjejaskan jantung (meningkatkan tekanan darah dan kadar denyut jantung), mengganggu tidur, menyebabkan ketagihan kafein dengan simptom penarikan, mengiritasi sistem pencernaan, menggalakkan kegelisahan, serta risiko lain seperti dehidrasi, masalah kehamilan, dan kesihatan tulang terganggu.
Adalah bijak untuk mengamalkan sederhana dalam pengambilan kopi dan peka terhadap reaksi tubuh masing-masing.
Jika anda mengalami kesan negatif seperti di atas, pertimbangkan untuk mengurangkan pengambilan kafein dan dapatkan nasihat doktor jika perlu.
LadyBird's Life
Sumber Rujukan:
1. Kagathara, N. (2024). Kajian kesan kafein terhadap kesihatan kardiovaskular. Laporan persidangan American College of Cardiology Asia 2024 – Astro Awani/Bernama .
2. Hensrud, D. (Mayo Clinic). Caffeine: How does it affect blood pressure? – MayoClinic .
3. Caffeine and Sleep – Sleep Foundation .
4. Gardiner, C. et al. (2023). The effect of caffeine on subsequent sleep: A systematic review and meta-analysis. Sleep Medicine Reviews, 69, 101764 .
5. StatPearls. (2023). Caffeine Withdrawal – NCBI Bookshelf .
6. Nehlig, A. (2022). Effects of Coffee on the Gastro-Intestinal Tract: A Narrative Review. Nutrients, 14(2):399 .
7. Zhang, Y. et al. (2019). Coffee, tea and soda consumption and risk of gastroesophageal reflux disease. Clinical Gastroenterology and Hepatology, 17(13): 2486-2493 – ringkasan di Mass. General Hospital .
8. Can Coffee Cause Gastritis? – Allied Digestive Health .
9. Liu, C. et al. (2024). Caffeine intake and anxiety: a meta-analysis. Frontiers in Psychology .
10. Lovallo, W. et al. (2005). Caffeine stimulation of cortisol secretion across the waking hours. Psychosomatic Medicine, 67(5): 734-739 .
11. Does Coffee Dehydrate You? – Healthline .
12. Buck Louis, G. et al. (2016). Couples’ pre-pregnancy caffeine consumption linked to miscarriage risk. NIH News Release .
13. The Link Between Caffeine and Osteoporosis – Verywell Health .
p/s : Hari tu ada kakak blogger nukilkan tentang kopi dan jangan minum kopi waktu sahur.. lady lupa pulak siapa.. tp simptom yang sama lady alami.. maka lady cari satu2 info tentang kopi...
Dan rupa-rupanya banyak simptom negatif yang menunjukkan badan lady tidak menerima kopi sebenarnya.. lady perlu kurangkan...
Semoga artikel ini dapat membantu para pembaca lain juga.. insyaAllah.. ameennnn
Tiada ulasan:
Catat Ulasan